Định lượng PSA là gì? Hướng dẫn cách đọc kết quả xét nghiệm

Ung thư tuyến tiền liệt là loại ung thư thông dụng gây tử vong ở phái nam. Định lượng PSA là một trong những xét nghiệm máu được sử dụng cơ bản để sàng lọc ung thư tuyến tiền liệt. Không những thế, loại xét nghiệm máu này còn được sử dụng để theo dõi diễn tiến của nhóm bệnh.

Vậy định lượng PSA là gì và mang lại ý nghĩa thế nào trong sàng lọc và chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt? Mời bạn cùng tìm hiểu thêm nhé.

PSA là gì?

PSA là một glycoprotein có ở cả mô thông thường và mô có khối u của tuyến tiền liệt, đặc hiệu cho tuyến tiền liệt nhưng vẫn không đặc hiệu cho ung thư tuyến tiền liệt. PSA có ở những khối u ung thư tuyến tiền liệt, tuy nhiên mức độ dấu hiệu trên mỗi tế bào thấp hơn ở biểu mô tuyến tiền liệt thông thường. PSA cơ bản được tìm thấy trong tinh dịch hoặc được sản xuất trong tuyến tiền liệt, ngoài ra một lượng nhỏ PSA cũng đều có lưu thông trong máu. Giá trị PSA huyết thanh có ích trong việc xác định ung thư tuyến tiền liệt mở rộng và Review đáp ứng nhu cầu của thể chất so với liệu pháp trị liệu ung thư tuyến tiền liệt ví dụ.

PSA tồn tại trong huyết thanh dưới 3 dạng. Một dạng PSA bao quanh bởi chất ức chế protease, alpha-2 macroglobulin, dạng này không tồn tại hoạt tính miễn dịch. Dạng thứ hai là phức phù hợp với một chất ức chế protease khác, alpha-1 antichymotrypsin (ACT). Dạng thứ ba không kết phù hợp với chất ức chế protease và được gọi là “PSA tự do”. Hai dạng sau có thể phát hiện được bằng phương pháp miễn dịch và được thể hiện trong kết quả xét nghiệm là “PSA toàn phần”.

Định lượng PSA là gì?

Định lượng PSA là phương pháp xét nghiệm đo lượng kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt trong máu của người bệnh. Chỉ số PSA tăng cao có thể là dấu hiệu của ung thư tuyến tiền liệt. Tuy nhiên, nhiều căn bệnh khác như phì đại tiền liệt tuyến hoặc viêm tuyến tiền liệt cũng có thể làm tăng chỉ số PSA. Do đó cần Để ý đến kết quả xét nghiệm này cùng với kết quả của nhiều phương pháp chẩn đoán khác để tìm thấy Kết luận chuẩn chỉnh xác về trạng thái của tuyến tiền liệt.

Một khi bạn cần tiến hành xét nghiệm định lượng PSA?

Định lượng PSA là xét nghiệm máu được sử dụng cơ bản để sàng lọc ung thư tuyến tiền liệt. Phía trên là loại ung thư thông dụng gây tử vong ở phái nam. Những những người có tiền sử mái ấm gia đình mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt cũng nên tiến hành sàng lọc từ thời điểm năm 40 tuổi. Tầm soát để phát hiện bệnh sớm là bước quan trọng để xác định phác đồ trị liệu thích hợp và ngay bây giờ cho tất cả những người bệnh.

Định lượng PSA chỉ là một dụng cụ được sử dụng để sàng lọc những dấu hiệu sớm của ung thư tuyến tiền liệt. Hình như, BS có thể tiến hành 1 xét nghiệm sàng lọc khác thông dụng hơn là kiểm tra trực tràng kỹ thuật số (DRE).

Ngoài ra, so với phái nam đã được chẩn đoán mắc ung thư tuyến tiền liệt, định lượng PSA có thể được sử dụng để:

• Review hiệu suất cao của phác đồ trị liệu
• Kiểm tra ung thư tái phát

Định lượng PSA có đáng tin cậy không?

Tùy vào tiêu chuẩn chỉnh của mỗi đơn vị y tế mà sẽ có được những lời khuyên về đối tượng người sử dụng nên và không nên tiến hành định lượng PSA. Hãy xem thêm ý kiến BS để nắm được lợi ích, hạn chế và rủi ro tiềm ẩn của xét nghiệm này để từ đó tìm thấy lựa chọn thích ứng.

Thường thì, một số trong những vấn đề tiềm ẩn liên quan đến kỹ thuật định lượng PSA có thể kể tới như:

• Sai sót trong kỹ thuật phân tích. Thao tác của kỹ thuật viên không đúng đắn có thể tác động đến kết quả của xét nghiệm, kéo theo những chẩn đoán sai không đáng có.
• Vấn đề liên quan đến sinh thiết. Nếu như có kết quả không bình thường từ những xét nghiệm này, BS có thể chống chỉ định sinh thiết tuyến tiền liệt. Sinh thiết là một thủ thuật có thể gây đau, chảy máu và nhiễm trùng.
• Tác động tư tưởng. Kết quả xét nghiệm dương tính giả hoặc chỉ số PSA tăng do những nguyên nhân khác (chỉ số PSA cao nhưng vẫn không tìm thấy ung thư lúc sinh thiết) có thể khiến cho người bệnh phiền lòng, không thoải mái và phiền muộn.

Những thông tin được hỗ trợ không thể thay thế cho lời khuyên của những nhân viên y tế. Hãy luôn luôn xem thêm ý kiến BS.

Trước lúc tiến hành

Tuy tiến hành định lượng PSA trải qua kỹ thuật xét nghiệm máu nhưng người bệnh không cần nhịn ăn hoặc sẵn sàng đặc biệt quan trọng trước lúc lấy mẫu.

Trong lúc tiến hành

Kỹ thuật viên sát khuẩn vùng tĩnh mạch máu cánh tay của người bệnh, buộc dây garo, sát khuẩn vị trí tiêm, sử dụng xilanh sạch lấy khoảng 3ml máu vào ống không tồn tại chất chống đông hay ống có chất chống đông là Li-Heparin và K3-EDTA và Sodium Citrat. Bệnh phẩm đạt chuẩn chỉnh phải là máu không vỡ hồng cầu. Để tránh hiện tượng bay hơi, kỹ thuật viên sẽ phân tích trong vòng 2 giờ. Vì lượng PSA trong máu rất thấp nên việc định lượng yên cầu một loại technology có độ nhạy cao (kỹ thuật kháng thể đơn dòng).

Sau lúc tiến hành

Lúc có kết quả, kỹ thuật viên xem xét Review kết quả sau đó in report hoặc ghi kết quả vào phiếu xét nghiệm để trả cho tất cả những người bệnh. Người bệnh sẽ tiếp tục tiến hành theo chống chỉ định của BS chuyên nghành nếu như có.

Kết quả của định lượng PSA sẽ thế nào?

Kết quả định lượng PSA được report theo đơn vị nanogram trên mililít máu (ng/mL). So với người thông thường, chỉ số PSA toàn phần trong máu sẽ rất thấp (dưới 4 ng/mL). PSA tăng cao có thể là dấu hiệu của ung thư tuyến tiền liệt. Giá trị giới hạn để chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt của chỉ số PSA toàn phần trong huyết tương là ≥ 4ng/ml, độ đặc hiệu khoảng 91% và độ nhạy khoảng 21%.

Qua nhiều trường hợp, kết quả cho thấy:

• PSA > 10 ng/ml: giá trị tiên lượng đúng ung thư tuyến tiền liệt là 80%
• PSA > 20 ng/ml: giá trị tiên lượng đúng ung thư tuyến tiền liệt là 90%

Do vậy so với những người bệnh có chỉ số PSA > 10 ng/ml, BS có thể chống chỉ định sinh thiết tuyến tiền liệt để xác định chẩn đoán .

Ý nghĩa định lượng PSA so với người ung thư tuyến tiền liệt

Kết quả định lượng PSA còn làm tiên lượng mức độ tiến triển của ung thư:

• PSA < 10 ng/ml: Ung thư vẫn còn đấy khu trú trong tuyến tiền liệt (mức độ sớm)
• PSA > 30 ng/ml: 80% ung thư đã bước sang mức độ 3
• PSA > 50 ng/ml: 80% ung thư đã lan tới bọng tinh
• PSA > 100 ng/ml: 100% ung thư có di căn xa

Ý nghĩa chỉ số PSA trong theo dõi sau trị liệu ung thư:

• Sau phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt toàn phần, PSA phải không được tìm thấy hay thấp hơn 0,05 ng/ml sau 21 ngày. Nếu PSA xuất hiện trở lại tức là dấu hiệu có u tái phát.
• Sau trị liệu nội tiết tố, nếu PSA trở lại thông thường sau 3 tháng này là dấu hiệu rất tốt. Thời gian làm việc sống của người bệnh có thể trên 42 tháng.
• Sau trị liệu bằng tia xạ, PSA phải xuống dần đến mức rất thấp < 1 ng/ml (PSA giảm 50% sau 6 tháng và điểm thấp nhất là sau 14-16 tháng)

Tuy nhiên vậy, không phải kết quả định lượng PSA có nồng độ PSA trong máu tăng cao đồng nghĩa với việc người bệnh mắc ung thư tiền liệt tuyến. Bác Sỹ sẽ cần tiến hành thêm những loại xét nghiệm khác để củng cố chẩn đoán.

Để bảo vệ tình hình sức khỏe, phái nam (nhất là những những người có giới hạn tuổi từ 50 trở lên trên) cần thường xuyên thăm khám và tiến hành những xét nghiệm quan trọng để phát hiện và trị liệu ung thư tiền liệt tuyến hiệu suất cao.

Nếu bạn có ngẫu nhiên thắc mắc nào, hãy xem thêm ý kiến BS để được tư vấn phương pháp hỗ trợ trị liệu tốt nhất.