Co thắt phế quản là tình trạng những cơ dọc từ phế quản bị thắt chặt làm thu hẹp đường hô hấp. Điều này làm cản trở không khí đi vào và đi ra khỏi phổi, giới hạn lượng oxy đến máu và loại bỏ carbon dioxide.
Mục Lục
Tìm hiểu về chứng co thắt phế quản
Lúc bạn thở, không khí sẽ đi qua trong cổ họng, khí quản vào những ống phế quản. Những ống phế quản được phân thành 2 nhánh đi vào 2 bên phổi và tiếp tục được phân thành những truyền dẫn khí nhỏ hơn.
Nếu như bạn có vấn đề về hô hấp, ví dụ như hen suyễn, những cơ xung quanh phế quản sẽ co thắt và thu hẹp đường thở của bạn. Trạng thái này được gọi là co thắt phế quản. Lúc phế quản bị co thắt, việc hít thở của các bạn sẽ trở nên khó khăn hơn.
Những triệu chứng co thắt phế quản
Dấu hiệu trước tiên giúp cho bạn nhận thấy trạng thái co thắt phế quản là xúc cảm căng tức ngực và khó thở. Những triệu chứng khác của trạng thái này bao hàm:
- Khò khè
- Ho nhiều
- Mệt rũ rời
- Đau thắt ngực
Tùy vào nguyên nhân gây co thắt, những tuyến phế quản có thể bị kích thích và tiết thêm nhiều chất nhớt. Điều này làm đường thở của bạn càng bị thu hẹp và ho dữ dội hơn.
Xem Thêm: Những dấu hiệu và triệu chứng của bệnh hen phế quản?
Nguyên nhân gây co thắt phế quản
Chứng co thắt phế quản thường do những căn bệnh như hen suyễn, viêm phế quản, khí phế thũng hoặc những vấn đề trầm trọng khác về thở tạo nên.
Hen suyễn
Hen suyễn là căn bệnh mạn tính đường thở, xẩy ra lúc truyền dẫn khí bị viêm nhiễm và những cơ thở xung quanh bị thắt lại.
Hen suyễn dị ứng là một trong những dạng hen suyễn thông dụng nhất. Nếu như bạn bị hen suyễn do dị ứng, những ống phế quản sẽ co lại lúc bạn hít phải hàm lượng gây dị ứng như phấn hoa, vẩy da thú nuôi, mạt bụi… Trong lúc đó, hen suyễn không dị ứng do những yếu tố như không khí ô nhiễm, khói thuốc lá hoặc không khí lạnh kích thích.
Viêm phế quản, COPD và khí phế thũng
Viêm phế quản là một nguyên nhân thông dụng tạo nên co thắt phế quản. Viêm phế quản cấp tính có thể phát triển từ những bệnh nhiễm trùng đường thở hoặc cảm ổm. Lúc những triệu chứng kéo dãn dài hoặc tái phát nhiều lần, viêm phế quản cấp tính sẽ trở thành viêm phế quản mạn tính.
Bệnh tắc nghẽn phổi mạn tính (COPD) là một dạng bệnh lý viêm phổi mạn tính do đường thở bị hẹp lại. Trên đây là căn bệnh có kinh nghiệm tiến triển, nghĩa là nó sẽ ngày càng nặng lên theo thời hạn. Bệnh thường tạo nên những triệu chứng như nghẹt thở, ho, khò khè, tiết nhiều đờm…
Khí phế thũng là một dạng của COPD. Bệnh thường tạo nên những tổn thương ở những túi khí nhỏ trong phổi.
Những yếu tố rủi ro kéo theo co thắt phế quản
Nếu như bạn bị dị ứng với một thứ gì đó (như dị ứng thực phẩm), các bạn sẽ có nguy cơ tiềm ẩn mắc bệnh hen suyễn suyễn cao hơn, đồng nghĩa với rủi ro bị co thắt phế quản cũng sẽ tạo thêm. Bạn cũng đều có nhiều kinh nghiệm bị hen suyễn và co thắt phế quản nếu như có người trong nhà bị hen hoặc những trạng thái dị ứng khác.
Những những người có thói quen thuốc lá cũng đều có nguy cơ tiềm ẩn mắc hen suyễn và những vấn đề về phổi khác như viêm phế quản cấp tính, viêm phế quản mạn tính và khí phế thũng. Thường xuyên hít phải khói thuốc lá hoặc tiếp xúc với không khí ô nhiễm làm tăng nguy cơ tiềm ẩn mắc bệnh.
Người lớn tuổi, trẻ nhỏ hay bất kể ai có hệ miễn dịch yếu đều sở hữu nguy cơ tiềm ẩn cao bị nhiễm trùng đường thở. Những nhiễm trùng này có thể kéo theo viêm phế quản cấp tính và co thắt phế quản.
Xem Thêm: 5 Cách chữa hen phế quản tại nhà đơn giản hiệu quả cao
Chẩn đoán co thắt phế quản
Lúc thăm khám, BS sẽ hỏi bạn về những triệu chứng đang mắc phải cũng như tích lũy thông tin bệnh sử để xem bạn có từng bị hen suyễn hoặc dị ứng hay là không. Sau đó, BS sẽ sử dụng ống nghe để nghe tiếng động phổi lúc bạn hít vào và thở ra.
Bác Sỹ cũng có thể yêu cầu bạn tiến hành một số trong những xét nghiệm khác để hỗ trợ cho quy trình chẩn đoán. Ví dụ, BS ý kiến đề nghị bạn chụp X-quang ngực hoặc chụp CT để kiểm tra những dấu hiệu nhiễm trùng hoặc không ổn định trong cấu trúc phổi.
Trong một số trong những trường hợp, BS có thể tiến hành đo phế dung (đo lượng không khí bạn có thể hít vào và thở ra). Phương pháp này cũng đo được kinh nghiệm và vận tốc làm trống phổi của bạn. Nếu ống phế quản của bạn bị viêm nhiễm và thu hẹp, những hoạt động và sinh hoạt này của phổi sẽ bị hạn chế trầm trọng.
Nếu nghi ngờ bạn bị hen suyễn dị ứng, BS sẽ hướng dẫn bạn làm xét nghiệm dị ứng. Ngoài ra, BS cũng có thể lấy mẫu chất nhớt của bạn để đi kiểm tra trong phòng thí nghiệm. Điều này giúp tìm hiểu chứng co thắt bạn đang gặp phải là do vi khuẩn, virus hay nấm tạo nên.
Trị liệu co thắt phế quản
Phương pháp trị liệu co thắt phế quản tùy theo nguyên nhân tạo nên nó.
Nếu như bạn bị hen suyễn, BS sẽ kê toa những loại thuốc chữa bệnh giãn phế quản để làm thông đường thở bị tắc nghẽn.
Nếu như bạn bị viêm nhiễm phế quản cấp tính, BS sẽ kê toa steroid dạng hít cho chính mình. Loại thuốc chữa bệnh này còn có tác dụng làm giảm nhanh gọn lẹ những triệu chứng co thắt. Tuy nhiên, bạn chỉ nên sử dụng chúng trong thời hạn ngắn. Sử dụng steroid dạng hít lâu dài thường tạo nên những tác dụng phụ nguy hiểm như yếu xương, huyết áp cao. Ngoài ra, BS cũng có thể kê toa thuốc kháng sinh để trị liệu viêm phế quản cấp tính do nhiễm trùng.
Nếu như bạn bị viêm nhiễm phế quản mạn tính hoặc khí phế thũng, BS sẽ kê toa thuốc hít và thuốc kháng sinh cho chính mình. Trong trường hợp trầm trọng, BS có thể ý kiến đề nghị tiến hành liệu pháp oxy nếu quan trọng.
Co thắt phế quản do COPD có thể được trị liệu bằng thuốc, thở oxy hoặc phẫu thuật ghép phổi.
Xem Thêm: Những dấu hiệu và triệu chứng của bệnh giãn phế quản là gì?
Những biến tướng tiềm ẩn của co thắt phế quản
Co thắt phế quản có thể làm tác động đến việc luyện tập thể dục thể thao. Theo thời hạn, điều này sẽ gây tác động tiêu cực đến thể lực và tình hình sức khỏe tổng thể của bạn.
Chứng co thắt trầm trọng cũng có thể hạn chế lượng oxy trong những lần hít vào. Những cơ quan quan trọng của thể chất chỉ hoạt động và sinh hoạt tốt nhất lúc được hỗ trợ đủ oxy. Do đó, nếu lượng oxy bị thiếu vắng, những mô và cơ quan nội tạng khác của các bạn sẽ bị tổn thương.
Nếu chứng co thắt phế quản của bạn trở nên tồi tệ hơn, kinh nghiệm cao là những căn bệnh tạo nên nó không thể đáp ứng nhu cầu với liệu pháp trị liệu. Lúc này, bạn cần đến trung tâm bệnh viện để kiểm tra lại trạng thái của mình.
Những liệu pháp phòng ngừa
Bạn có thể phòng tránh trạng thái co thắt phế quản bằng những liệu pháp giản dị và đơn giản sau:
- Làm nóng người từ 5-10 phút trước lúc tập thể dục và làm mát người từ 5–10 phút sau lúc tập
- Nếu như bạn bị dị ứng phấn hoa, hãy đóng hết cửa sổ và cửa ra vào lúc lượng phấn hoa trong không khí tăng cao
- Uống nhiều nước để làm lỏng chất nhớt tích tụ trong ngực
- Tập thể dục trong nhà vào những ngày trời lạnh. Che chắn mũi và miệng bằng khẩu trang chống bụi hoặc khăn quàng lúc ra ngoài
- Bỏ thuốc lá lá và tránh xa những ai đang thuốc lá
- Người từ 65 tuổi trở lên trên, có hệ miễn dịch yếu hoặc đang mắc bệnh phổi mạn tính nên lưu ý đến việc tiêm phòng những loại vắc-xin để phòng tránh phế cầu khuẩn và virus cúm.
Khi nào bạn cần đến bệnh viện?
Nếu các triệu chứng co thắt phế quản gây cản trở đến các hoạt động hàng ngày hoặc không có dấu hiệu thuyên giảm, bạn nên đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị. Ngoài ra, bạn cũng nên đi khám nếu tình trạng co thắt đi kèm với:
- Bị sốt từ 38ºC trở lên
- Ho nhiều và khạc ra chất nhầy sẫm màu
Gọi ngay cho cấp cứu hoặc đến bệnh viện khẩn cấp trong trường hợp:
- Cảm thấy đau ngực khi thở
- Ho ra chất nhầy kèm máu
- Khó thở nghiêm trọng
Chứng bệnh này sẽ được cải thiện nếu bạn kiểm soát tốt các nguyên nhân cơ bản gây ra nó. Do đó, khi có các dấu hiệu của tình trạng này, bạn nên đến bệnh viện để thăm khám và điều trị. Bác sĩ sẽ giúp bạn hạn chế các cơn co thắt và duy trì chất lượng cuộc sống ổn định.
Xem Thêm: Những thực phẩm người bệnh viêm phế quản kiêng ăn gì?
