Bệnh mạch vành là gì? Nguyên nhân và Dấu hiệu bệnh

Bệnh động mạch vành là thuật ngữ mô tả trạng thái những mạch máu lớn cung cấp máu nuôi tim (động mạch vành) bị tổn thương hoặc bị xơ cứng và thu hẹp lại. Kết quả là cơ tim không nhận được đủ lượng máu hay oxy quan trọng để hoạt động. Do đó, bệnh gây ra triệu chứng đau ở lồng ngực hoặc cơn đau thắt ngực.

Nguyên nhân chính gây ra bệnh lý này là những mảng bám cholesterol xuất hiện bên trong tim động mạch vành và những phản ứng viêm liên quan. Trong lúc những động mạch vành có vai trò cung cấp máu, oxy và chất dinh dưỡng đến nuôi tim thì sự tích tụ những mảng bám có thể khiến cho lòng mạch bị thu hẹp lại. Cuối cùng, lưu lượng máu đến tim giảm dần và gây ra nhiều triệu chứng.

Bệnh mạch vành còn có một trong những tên thường gọi khác là bệnh lý động mạch vành, bệnh tim mạch vành hay thiếu máu cơ tim cục bộ.

Dấu hiệu và triệu chứng bệnh mạch vành là gì?

Nếu những động mạch vành bị thu hẹp lại, chúng không thể cung cấp đủ lượng máu giàu oxy đến cho tim, quan trọng lúc tim cần hoạt động mạnh như lúc tập thể dục. Lúc đầu, lưu lượng máu giảm có thể không gây ra bất kỳ triệu chứng nào. Thế nhưng, lúc mảng bảm tích tụ và lớn dần trong tim động mạch vành, bạn có thể gặp phải những triệu chứng hẹp động mạch vành như sau:

• Đau ở ngực. Bạn có thể cảm thấy có một lực nặng đè lên trên ngực, như thể có vật gì đó đè lên trên trên lồng ngực. Đợt đau này thường xuất hiện ở giữa hoặc bên trái lồng ngực. Những hoạt động thể chất mạnh hoặc thay đổi cảm xúc mãnh liệt có thể khiến cho cơn đau tồi tệ hơn. Sau đó, chúng biến mất trong vòng vài phút lúc những tác nhân kích thích không thể. Ở một trong những người, nhất là phụ nữ, cơn đau có thể nhói lên trong thời hạn ngắn, cảm nhận được ở cổ, cánh tay hoặc sống lưng.
• Thở nông, thở hụt hơi. Nếu tim không thể bơm đủ lượng máu thỏa mãn nhu cầu cho nhu yếu hoạt động của thể chất, các bạn sẽ cảm thấy khó thở hoặc vô cùng mệt rũ rời lúc vận động.
• Đau thắt ngực. Lúc một nhánh động mạch vành bị tắc nghẽn trọn vẹn sẽ gây ra cơn đau thắt ngực. Những dấu hiệu và triệu chứng điển hình nổi bật cho trạng thái này là cảm giác bị đè nặng ở ngực, đau ở vai hay cánh tay, đôi lúc cảm thấy khó thở và đổ mồ hôi nhiều.

Phụ nữ có nhiều khả năng trải qua ít những triệu chứng điển hình nổi bật của cơn đau thắt ngực nhưng có thể có những triệu chứng khác, như khó thở, mệt rũ rời và buồn nôn.

Đôi lúc, cơn đau thắt ngực xẩy ra mà không tồn tại bất kỳ dấu hiệu hay triệu chứng rõ ràng nào.

Nguyên nhân gây ra bệnh động mạch vành là gì?

Bệnh mạch vành xẩy ra do có những mảng bảm tích tụ ở bên trong thành động mạch và những mạch máu khác của thể chất. Mảng bám này tạo thành từ sự ngọt ngào của cholesterol và hàm vị khác có trong máu, ví dụ như tế bào viêm, tế bào chết, protein và canxi.

Theo thời hạn, kích thước của mảng bám ngày càng lớn dần khiến cho lòng động mạch bị thu hẹp lại, ngăn chặn một phần hoặc cục bộ lưu lượng máu chảy qua. Quy trình này được gọi là xơ vữa động mạch. Nếu mặt phẳng mảng bám vỡ tung ra, những tiểu cầu trong máu sẽ kết dính với nhau tại vị trí đó để nỗ lực chữa lành tổn thương ở động mạch. Tuy nhiên, khối tiểu cầu này có thể kích thích hình thành cục máu đông gây tắc mạch, kéo theo cơn đau thắt ngực.

Những yếu tố nguy cơ bệnh mạch vành

Yếu tố không thay đổi được bao gồm:

• Giới tính. Phái mạnh có nguy cơ có hiện tượng đau thắt ngực cao hơn phái đẹp và thời điểm xuất hiện trạng thái này cũng sớm hơn. Tuy nhiên, từ tuổi 70 trở lên trên, nguy cơ mắc bệnh ở nam và nữ là như nhau.
• Giới hạn tuổi. Bệnh động mạch vành có nhiều khả năng xẩy ra ở người già, từ 65 tuổi trở lên trên.
• Tiền sử gia đình mắc bệnh tim. Các bạn sẽ có nguy cơ cao mắc bệnh tim mạch nói tóm lại nếu như phụ thân, mẹ có tiền sử mắc bệnh, quan trọng lúc họ được chẩn đoán trước 50 tuổi.

Những yếu tố thay đổi được gồm:

• Hút thuốc lá hoặc tiếp xúc với khói thuốc của người khác
• Cholesterol và triglycerid trong máu cao
• Huyết áp cao (≥ 140/90mmHg)
• Bệnh đái tháo đường không được kiểm soát tốt (HbA1C > 7.0)
• Lười vận động
• Thừa cân, béo phì (chỉ số khối thể chất BMI > 25) hay chu vi vòng bụng lớn (hơn 88cm ở nữ và 101cm ở nam)
• Không thoải mái kéo dãn dài
• Chế độ ăn uống không lành mạnh

Lúc bạn càng có nhiều những yếu tố nguy cơ ở trên, khả năng mắc bệnh mạch vành càng lớn.

Chẩn đoán bệnh mạch vành

BS sẽ chính thức từ việc thăm khám sức khỏe thường thì, xem xét bệnh sử và hỏi về tiền sử bệnh trong nhà bạn, đồng thời cùng lúc yêu cầu bạn làm xét nghiệm máu thường quy. Ngoài ra, một trong những xét nghiệm khác có thể được chỉ định để hỗ trợ chẩn đoán, bao gồm:

• Điện tâm đồ (ECG)
• Siêu âm tim
• Thử nghiệm gắng sức
• Chụp động mạch vành
• Chụp CT tim
• Chụp CT động mạch vành

Những phương pháp điều trị bệnh?

Việc điều trị bệnh lý này thường bao gồm thay đổi lôi sống và sử dụng thuốc nếu cần. Trường hợp nghiêm trọng, BS có thể cần can thiệp bằng một thủ thuật y khoa.

Thay đổi lối sống

Lúc bạn nỗ lực triển khai một lối sống lành mạnh sẽ thúc đẩy cải thiện sức khỏe của những động mạch trong thể chất. Đây là một quy trình dài và cần phải duy trì liên tục, bạn cần:

• Bỏ hút thuốc lá
• Xây dựng Chế độ ăn uống tốt cho tim mạch
• Tập luyện thể dục thể thao thường xuyên
• Giảm cân, duy trì trọng lượng thể chất hợp lý
• Giảm không thoải mái
• Kiểm tra huyết áp thường xuyên

Thuốc điều trị bệnh mạch vành

Có rất nhiều loại thuốc chữa bệnh không giống nhau thường được chỉ định trong điều trị bệnh lý này, bao gồm:

• Thuốc có tác dụng làm giảm cholesterol. Những thuốc này giúp làm giảm mức cholesterol “xấu” LDL ở trong máu – một thành phần chính của những mảng bám trong động mạch. BS có thể lựa chọn những thuốc nhóm statin, niacin, fibrat hay chất gắn kết với axit mật (bile acid sequestrants).
• Aspirin. BS có thể khuyến cáo sử dụng aspirin hằng ngày để phòng tránh hình thành cục máu đông có khả năng làm tắc nghẽn động mạch vành.
• Thuốc chẹn beta. Những thuốc này còn có tác dụng làm chậm nhịp tim, hạ huyết áp, giảm nhu yếu sử dụng oxy của tim. Nếu ạn có cơn đau thắt ngực, sử dụng thuốc chẹn beta giúp phòng ngừa những cơn đau tim sau này.
• Thuốc chẹn kênh canxi. Nhóm thuốc này có thể phối hợp sử dụng với thuốc chẹn beta hoặc thay thế thuốc chẹn beta ở người không sử dụng được. Thuốc có tác dụng cải thiện những triệu chứng đau ngực.
• Ranolazine thường sử dụng để điều trị triệu chứng đau ngực.
• Nitroglycerin giúp kiểm soát cơn đau ở ngực bằng phương pháp làm giãn tạm thời những mạch màu và giảm nhu yếu nhận máu ở tim.
• Thuốc ức chế men chuyển và thuốc đối kháng thụ thể angiotensin II giúp làm giảm huyết áp, phòng tránh tiến triển của loại bệnh mạch vành.

Những thủ thuật giúp hồi phục và cải thiện lưu lượng máu

Trường hợp bệnh động mạch vành nghiêm trọng, các bạn sẽ cần phải điều trị xâm lấn hơn, những lựa chọn lúc đó có thể là:

Nong và đặt stent mạch vành

BS sẽ luồn một ống dài, mảnh và dễ điều khiển đến phần động mạch bị hẹp. Sau đó, một quả bóng dẹp được đưa tới vị trí đó và bơm phù lên, ép những mảng bám sát vào thành động mạch.

Tiếp đến, một ống lưới bằng thép không gỉ gọi là stent được bung ra để giữ động mạch luôn luôn mở rộng.

Phẫu thuật bắc cầu động mạch vành

BS phẫu thuật sẽ nối một quãng mạch máu lấy từ cơ quan khác của thể chất để nối qua đoạn động mạch vành bị tắc nghẽn. Kết quả là máu có thể chảy xung quanh vị trị động mạch bị chặn hoặc thu hẹp để đến tim. Phẫu thuật bắc cầu động mạch vành là một phẫu thuật hở nên thường chỉ triển khai ở những người mắc bệnh có nhiều nhánh động mạch bị hẹp.

Bệnh mạch vành liệu có nguy hiểm không?

Lúc những nhánh động mạch vành bị xơ vữa nặng có thể gây ra nhiều biến đổi nguy hiểm, bao gồm:

• Hội chứng vành cấp (acute coronary syndrome), bao gồm cơn đau ngực hay đau thắt ngực
• Rối loạn nhịp tim
• Suy tim
• Sốc tim
• Ngưng tim đột ngột

Những biến đổi bệnh mạch vành có thể gây mối đe dọa tính mạng con người và kéo theo tàn tật.

Những phương pháp phòng ngừa bệnh mạch vành

Những thói quen và lối sống được khuyến cáo trong điều trị cũng giúp phòng ngừa bệnh mạch vành. Để cải thiện sức khỏe tim mạch, các bạn hãy:

• Bỏ hút thuốc lá
• Kiểm soát tốt những yếu tố nguy cơ như huyết áp, nồng độ cholesterol hay bệnh đái tháo đường
• Duy trì hoạt động thể chất điều độ
• Ăn Chế độ không nên ăn chất béo, ít muối, giàu trái cây, rau củ và ngũ cốc
• Duy trì căn nặng khỏe mạnh
• Tìm cách suy giảm hoặc vận hành không thoải mái hiệu quả

Thường xuyên kiểm tra sức khỏe tim mạch là việc bất kỳ ai cũng đều nên triển khai. Những yếu tố nguy cơ chính của loại bệnh mạch vành như cholesterol cao, tăng huyết áp hay đái tháo đường thường không triệu chứng triệu chứng rõ ràng trong mức độ đầu. Nếu kiểm tra định kỳ và phát hiện sớm, các bạn sẽ đơn giản điều trị và thay đổi lối sống để duy trì sức khỏe tim mạch tốt hơn.