Khoảng 50 triệu người trên toàn trái đất mắc phải bệnh động kinh, khiến cho chúng trở thành một trong những tình trạng bệnh thần kinh trung ương phổ cập nhất toàn cầu. May mắn thay, ước tính có đến 70% người bệnh có thể sống bình thường mà không lên cơn động kinh nếu được chẩn đoán và trị liệu đúng cách.
Vậy động kinh là gì? Bạn có biết về những dấu hiệu và triệu chứng của chứng bệnh này chưa? Làm sao để chẩn đoán và trị liệu hiệu quả? Nào hãy cùng nhau tìm hiểu toàn bộ thông tin cơ bản xoay quanh bệnh động kinh qua nội dung bài viết sau đây.
Mục Lục
Động kinh là gì?
Động kinh là một tình trạng bệnh xẩy ra do khối hệ thống thần kinh trung ương bị rối loạn tuần hoàn. Lúc đó, sinh hoạt của não bộ trở nên không ổn định, tạo nên những cơn co giật (cơn động kinh) hay những đợt không ổn định trong hành vi, xúc cảm và đôi lúc khiến cho người bệnh mất nhận thức.
Ngẫu nhiên ai cũng đều phải sở hữu kinh nghiệm mắc phải chứng bệnh này. Động kinh tác động như nhau trên cả nam và nữ, mọi dân tộc và lứa tuổi. Thường thì, bệnh phát triển ngay từ nhỏ hoặc chính thức xuất hiện ở những người trên 60 tuổi.
Chứng bệnh này thường sẽ tồn tại suốt đời. Thế nhưng, những triệu chứng ở một vài người bệnh có thể được nâng cao dần theo thời gian.
Dấu hiệu và triệu chứng bệnh động kinh là gì
Cơn động kinh xẩy ra lúc có sự phóng trên mức cần thiết, đồng hóa và nhất thời của một nhóm neuron trong não nên tạo nên những triệu chứng tương ứng với vùng não bị kích thích. Người bệnh có thể dấu hiệu những dấu hiệu và triệu chứng như:
- Nhầm lẫn, lú lẫn tạm thời
- Nhìn chằm chằm vào không gian
- Có những động đậy co giật không kiểm soát được ở tay và chân
- Mất ý thức hoặc nhận thức
- Cảm thấy sợ hãi, lo ngại hay thấy hiện tượng Deja vu
- Té ngã hay ngã quỵ xuống
Tùy vào cụ thể từng loại động kinh mà người bệnh sẽ có được những triệu chứng không giống nhau. Hầu hết trường hợp, người bệnh có Xu thế bị cùng một loại động kinh nên những triệu chứng sẽ tương tự nhau ở mỗi lần lên cơn. Đôi lúc, bạn trải qua một cơn động kinh nhưng sau đó không nhớ những gì đã ra mắt.
Dựa trên kiểu phát triển, Bác Sỹ sẽ phân loại cơn động kinh là toàn thể hay toàn thể.
Động kinh toàn thể (focal seizures)
Lúc những cơn động kinh xuất hiện do một khu vực trong não bộ có sinh hoạt không ổn định thì được xếp vào nhóm động kinh toàn thể. Những cơn động kinh này tiếp tục được phân tạo thành hai kiểu:
- Động kinh cục nhưng vẫn không mất ý thức. Người bệnh lúc có những cơn động kinh giản dị do một phần não bộ bị kích thích thường sẽ không còn mất ý thức. Bạn có thể có những thay đổi trong cảm xúc hay giác quan (lúc nhìn, ngửi, nếm, nghe hoặc cảm nhận những thứ xung quanh). Đôi lúc, cơn động kinh tạo nên triệu chứng co giật không kiểm soát ở một cơ quan thể chất, như cánh tay, chân và một vài triệu chứng khác như ngứa ran, đau đầu và chóng mặt, hoa thị lực.
- Động kinh toàn thể có suy giảm ý thức. Lúc cơn động kinh toàn thể phức tạp hơn, người bệnh có thể bị thay đổi hoặc mất ý thức hay nhận thức. Người bệnh lúc lên cơn động kinh loại này có thể sẽ nhìn chằm chằm vào không gian và không tồn tại phản ứng lại với môi trường xung quanh như thông thường, đôi lúc triển khai những động tác lặp đi lặp lại (như chà hai tay vào nhau, nhai, nuốt hay đi theo vòng tròn).
Những triệu chứng của cơn động kinh toàn thể có lúc bị nhầm lẫn với một rối loạn tuần hoàn thần kinh trung ương khác, như chứng đau nửa đầu, chứng ngủ rũ hay bệnh tâm thần. Do đó, lúc thấy có những triệu chứng trên, bạn cần đến trung tâm y tế kiểm tra để được chẩn đoán đúng mực.
Động kinh toàn thể (generalized seizures)
Cơn động kinh xẩy ra có liên quan đến toàn vùng não bộ được gọi là động kinh toàn thể. Trong nhóm này, những cơn động kinh được phân thành 6 kiểu:
- Cơn động kinh vắng ý thức. Kiểu động kinh này còn được gọi là động kinh cơn nhỏ (petit mal seizures), thường xẩy ra ở trẻ em với triệu chứng đặc trưng là nhìn chằm chằm vào trong 1 không gian hoặc có những vận động nhỏ như chớp thị lực, máy môi. Cơn động kinh vắng ý thức có thể xuất hiện theo chuỗi và gây mất nhận thức tạm thời.
- Cơn động kinh co cứng lại. Kiểu động kinh này tạo cho những cơ bắp bị căng cứng. Vị trí thường bị tác động là những cơ ở sườn lưng, cánh tay và chân khiến cho cho những người bệnh có thể té ngã xuống dưới đất.
- Cơn động kinh mất trương lực cơ. Người bệnh lên cơn động kinh này sẽ mất kiểm soát cơ bắp, dễ dẫn đến ngã đột ngột.
- Cơn động kinh co giật. Cơn động kinh co giật sẽ tạo nên những vận động lặp đi lặp lại hoặc theo nhịp, hơi co giật. Những vận động không ổn định này thường tác động đến cổ, mặt và cánh tay.
- Cơn động kinh giật cơ. Người bệnh sẽ lên cơn ở dạng những đợt giật ngắn, đột ngột hoặc giật mạnh ở cánh tay, chân.
- Cơn động kinh co cứng lại – co giật. Kiểu động kinh là loại nguy hiểm nhất, có thể gây mất ý thức đột ngột, thể chất bị co cứng lại và co giật, đôi lúc mất kinh nghiệm kiểm soát bàng quang hoặc tự cắn lưỡi.
Một khi bạn nên tới gặp Bác Sỹ?
Chúng ta nên gọi đến số điện thoại thông minh cấp cứu 115 hoặc đưa người bệnh đến ngay trung tâm y tế gần nhất nếu thấy:
- Cơn động kinh kéo dài ra hơn nữa 5 phút
- Sau lúc hết cơn động kinh, người bệnh vẫn mất ý thức hoặc không thở được
- Xuất hiện cơn động kinh thứ hai ngay sau đó
- Sốt cao
- Đang mang thai
- Mắc bệnh đái tháo đường
- Tự làm mình bị thương trong lúc lên cơn động kinh
Nếu như bạn vừa trải qua một cơn động kinh lần đầu, hãy đến gặp Bác Sỹ để kiểm tra.
Nguyên nhân làm nên bệnh động kinh là gì?
Khoảng 50% người mắc bệnh động kinh không xác định được nguyên nhân rõ ràng. Những trường hợp sót lại, động kinh có thể bắt nguồn từ nhiều yếu tố, như:
- Do tác động từ yếu tố di truyền. Một trong những loại động kinh có thể được di truyền qua những thế hệ.
- Gặp chấn thương đầu. Sau một tai nạn gây gặp chấn thương ở đầu có thể dẫn theo trạng thái động kinh trong tương lai.
- Những tình trạng bệnh ở não bộ. Những tình trạng bệnh gây tổn thương não như có khối u trong não, đột quỵ có thể tạo nên động kinh. Đột quỵ là nguyên nhân hàng đầu gây động kinh ở người trưởng thành trên 35 tuổi.
- Bệnh do nhiễm trùng. Trạng thái viêm và lây nhiễm vi khuẩn hay virus như viêm màng não, bệnh AIDS, viêm não do virus đều phải sở hữu kinh nghiệm tạo nên bệnh động kinh.
- Gặp chấn thương trước lúc sinh. Trước lúc chào đời, thai nhi rất nhạy cảm với những yếu tố có kinh nghiệm gây tổn thương não, như nhiễm trùng ở người mẹ, thiếu đủ dinh dưỡng hay thiếu oxy. Tổn thương ở não sẽ làm tăng kinh nghiệm bị động kinh hoặc bại não ở trẻ.
- Rối loạn tuần hoàn phát triển. Bệnh động kinh đôi lúc có liên quan đến những rối loạn tuần hoàn phát triển, ví dụ như bệnh tự kỷ, u sợi thần kinh trung ương.
Những yếu tố nguy hại của nhóm bệnh động kinh là gì?
Một trong những yếu tố làm tăng nguy hại mắc bệnh động kinh là:
- Tuổi tác. Chứng bệnh này thường phát triển ở trẻ em và người cao tuổi. Dù vậy, mọi người ở ngẫu nhiên lứa tuổi nào đều có thể bị động kinh.
- Tiền sử mái ấm gia đình mắc bệnh.
- Gặp chấn thương ở đầu.
- Đột quỵ và những bệnh mạch máu khác.
- Sa sút trí tuệ ở người già.
- Nhiễm trùng não gây viêm màng não.
- Có những cơn co giật từ nhỏ (ví dụ như do sốt cao).
Phương pháp sử dụng chẩn đoán bệnh động kinh là gì?
Lúc mới chỉ trải qua một cơn động kinh không Có nghĩa là bạn mắc bệnh động kinh. Một người cần phải bị ít nhất hai cơn động kinh không rõ nguyên nhân để có thể được chẩn đoán mắc bệnh.
Sau lúc xem xét tiền sử bệnh và nghe về những triệu chứng mà bạn gặp phải, Bác Sỹ có thể yêu cầu làm một vài xét nghiệm trước lúc tìm ra chẩn đoán động kinh, đồng thời cùng lúc giúp xác định nguyên nhân tạo nên trạng thái này. Bạn có thể cần làm:
- Kiểm tra thần kinh trung ương
- Xét nghiệm máu
- Điện não đồ (EEG)
- Chụp cắt lớp vi tính (CT)
- Chụp cộng hưởng từ (MRI)
- Chụp cắt lớp phát xạ positron (PET)
Để trị liệu hiệu suất cao, Bác Sỹ cần phải xác định đúng cơn động kinh ở người bị bệnh thuộc loại nào.
Những phương pháp trị liệu động kinh là gì?
Bệnh động kinh trọn vẹn có thể được kiểm soát tốt. Thực tiễn, có đến 70% người bệnh vẫn chung sống với chứng bệnh này mà không lên cơn động kinh lúc sử dụng những loại thuốc chữa bệnh đúng theo không sử dụng của Bác Sỹ.
Nếu như việc sử dụng thuốc chống động kinh không công hiệu thì Bác Sỹ sẽ đề xuất tiến hành phẫu thuật hoặc chuyển sang một phương pháp trị liệu khác.
Thuốc trị liệu động kinh
Phần lớn người bệnh có thể không thể lên cơn động kinh sau lúc sử dụng thuốc chống động kinh. Một vài người có thể giảm tần suất và cường độ cơn động kinh sau lúc sử dụng phối hợp một vài thuốc.
Nhiều trẻ em mắc bệnh sau một thời hạn không tái phát những cơn động kinh có thể dừng thuốc hẳn và sống một cuộc sông thông thường. Người trưởng thành nếu mắc bệnh cũng có thể có kinh nghiệm không cần sử dụng thuốc nữa nếu hơn hai năm không lên cơn động kinh. Tuy nhiên, bạn không được tự ý ngưng sử dụng thuốc mà cần phải có sự tư vấn từ Bác Sỹ trị liệu.
Để tìm ra loại thuốc chữa bệnh với liều lượng thích nghi, Bác Sỹ sẽ cần Reviews nhiều yếu tố trước lúc kê đơn. Người bệnh cần tuân thủ tuân thủ theo đúng liệu trình chữa trị trị liệu để có thể kiểm soát tốt bệnh động kinh. Hãy nhớ:
- Luôn luôn sử dụng thuốc tuân thủ theo đúng không sử dụng
- Nếu muốn thay đổi hay sử dụng một loại thuốc chữa bệnh khác, kể cả thuốc không kê đơn hay thuốc từ dược liệu, hãy thông tin và hỏi ý kiến Bác Sỹ trước
- Không tự ý sử dụng thuốc mà chưa nào?được sự đồng ý của Bác Sỹ
- Thông tin ngay với Bác Sỹ nếu cảm thấy trầm cảm nguy hiểm hơn, có suy nghĩ tựt tử hay những thay đổi không ổn định trong tâm trạng hoặc hành vi
- Thông tin cho Bác Sỹ nếu cảm thấy đau nửa đầu
- Thăm khám theo chu kỳ theo lời dặn của Bác Sỹ
Phẫu thuật
Lúc sử dụng thuốc không mang lại hiệu suất cao trong việc kiểm soát động kinh, Bác Sỹ có thể đề xuất phẫu thuật. Lúc đó, Bác Sỹ sẽ tiến hành loại bỏ vùng não có sinh hoạt không ổn định tạo nên những cơn động kinh.
Phẫu thuật động kinh có thể là lựa chọn tốt lúc Bác Sỹ nhận thấy:
- Cơn động kinh bắt nguồn từ một khu vực nhỏ được xác định rõ ràng trong não
- Vùng não bị tác động không phụ trách những vai trò quan trọng như lời nói, ngôn từ, tác dụng vận động, thị giác hay thính giác
Một trong những ít trường hợp, rủi ro trong lúc phẫu thuật có thể xẩy ra và gây biến tướng như tác động vĩnh viễn đến kinh nghiệm suy nghĩ (nhận thức) của khách hàng.
Những liệu pháp khác
Ngoài thuốc và phẫu thuật, một vài liệu pháp cho thấy tiềm năng trong trị liệu bệnh động kinh. Ví dụ như:
- Kích thích thần kinh trung ương phế vị
- Chính sách ăn keto (chính sách ăn kiêng nghiêm ngặt với nhiều chất béo và ít carbohydrate)
- Kích thích não sâu (deep brain stimulation)
Bệnh động kinh liệu có nguy hiểm không?
Lúc lên cơn động kinh tại một vài thời điểm có thể khiến cho người bệnh rớt vào trường hợp nguy hiểm, ví dụ như:
- Té ngã. Nếu như bạn té ngã trong lúc lên cơn động kinh, gặp chấn thương ở đầu hoặc gãy xương có thể xẩy ra.
- Đuối nước. Các bạn sẽ có kinh nghiệm bị đuối nước cao hơn 15–19 lần nếu như lên cơn co giật, động kinh lúc đang bơi hoặc tắm.
- Tai nạn giao thông. Lúc có cơn động kinh cùng suy giảm ý thức hoặc gây mất kiểm soát những cơ ở tay chân, các bạn sẽ gặp nguy hiểm nếu như đang tinh chỉnh phương tiện giao thông.
- Động kinh lúc đang mang thai. Nếu trạng thái này xẩy ra sẽ gây nguy hiểm cho tất cả mẹ và bé bỏng. Không những thế, một vài thuốc chống động kinh có thể làm tăng nguy hại bị dị tật bẩm sinh khi sinh ra. Do đó, các bạn hãy thủ thỉ với Bác Sỹ lúc có dự định mang thai trong lúc có bệnh động kinh.
Nhiều người bị bệnh động kinh gặp phải những vấn đề về cảm xúc, tư tưởng, nhất là trầm cảm, lo âu và hay có hành vi hay suy nghĩ muốn tự tử. Đó có lúc là kết quả do những khó khăn trong việc đối diện với chứng bệnh này trong cuộc sống đời thường hoặc do tác dụng phụ của thuốc sử dụng.
Ngoài ra, những biến tướng khác của động kinh có thể mối đe dọa tính mệnh nhưng ít phổ cập hơn gồm:
- Trạng thái động kinh (status epilepticus). Trạng thái này xẩy ra lúc bạn ở trong trạng thái co giật, động kinh liên tục và kéo dài ra hơn nữa 5 phút hoặc có những cơn động kinh tái phát thường xuyên nhưng vẫn không lấy lại được ý thức giữa những cơn. Người bệnh rớt vào trạng thái động kinh có nguy hại tổn thương não vĩnh viễn và tử vong.
- Đột tử trong bệnh động kinh. Người bệnh động kinh cũng có thể nguy hại bị đột tử. Nguyên nhân vẫn không được biết rõ nhưng một vài phân tích cho thấy có liên quan đến bệnh tim hoặc tình trạng bệnh đường thở.
